Het gewogen gemiddelde is een belangrijk concept in het Nederlandse onderwijs. Bij het berekenen van je eindcijfer tellen niet alle cijfers even zwaar mee - sommige toetsen wegen zwaarder dan andere. In dit artikel leggen we uit wat een gewogen gemiddelde is en hoe je het berekent.
Wat is een gewogen gemiddelde?
Een gewogen gemiddelde is een gemiddelde waarbij sommige waarden meer invloed hebben op het eindresultaat dan andere. Dit wordt bepaald door 'wegingsfactoren' of 'gewichten' toe te kennen aan elke waarde.
In tegenstelling tot het rekenkundige gemiddelde, waarbij alle waarden gelijk meetellen, houdt het gewogen gemiddelde rekening met het relatieve belang van elke waarde. Dit is bijzonder nuttig in het onderwijs, waar bijvoorbeeld een schoolexamen zwaarder kan wegen dan een schriftelijke overhoring.
De formule voor gewogen gemiddelde
De formule voor het berekenen van een gewogen gemiddelde is:
Gewogen gemiddelde = Σ(cijfer × weging) / Σ(weging)
Met andere woorden: vermenigvuldig elk cijfer met zijn weging, tel alle uitkomsten bij elkaar op, en deel door de som van alle wegingen.
Rekenvoorbeeld
Stel je hebt de volgende cijfers voor Nederlands:
- Schoolexamen: 7,5 (weging 3)
- Schriftelijke overhoring: 6,8 (weging 1)
- Mondelinge presentatie: 8,0 (weging 2)
Berekening: (7,5 × 3) + (6,8 × 1) + (8,0 × 2) = 22,5 + 6,8 + 16,0 = 45,3. Som van wegingen: 3 + 1 + 2 = 6. Gewogen gemiddelde: 45,3 / 6 = 7,55
Je gewogen gemiddelde is 7,6 (afgerond op één decimaal)
Gewogen gemiddelde op de middelbare school
Op Nederlandse middelbare scholen (vmbo, havo, vwo) worden meestal wegingsfactoren gebruikt. Typische wegingen zijn:
- Proefwerk of toets: weging 3-5
- Schriftelijke overhoring (SO): weging 1-2
- Huiswerk of praktische opdracht: weging 1
- Mondelinge beurt: weging 1-2
De exacte wegingen verschillen per school en per vak. Check altijd de programma van toetsing en afsluiting (PTA) voor de wegingen in jouw situatie.
Gewogen gemiddelde op de universiteit
Op universiteiten en hogescholen worden studiepunten (EC of ECTS) gebruikt als wegingsfactor. Een vak van 6 EC weegt twee keer zo zwaar als een vak van 3 EC.
Het gewogen gemiddelde op basis van EC's is belangrijk voor cum laude afstuderen, master toelating en beurzen. Bereken je gemiddelde door elk cijfer te vermenigvuldigen met het aantal EC's van het vak.
Bereken je gewogen gemiddelde
Gebruik onze gratis online calculator om snel en eenvoudig je gewogen gemiddelde te berekenen. Voer je cijfers en wegingen in en krijg direct het resultaat.